Πριν από μία πενταετία θυμάμαι ότι ο κόλπος της Λεμεσού, όπως και της Λάρνακας, έσφυζε από ζωή στο ψάρεμα μαλακίων. Κυρίως, με τα χταπόδια ασχολιόντουσαν οι ερασιτέχνες ψαράδες, αλλά και αρκετοί επαγγελματίες που συμπλήρωναν το μεροκάματο. Το ψάρεμα αυτό διεξάγεται κάθε Τετάρτη και Σαββατοκύριακο, ενώ δεν απαιτείται κάποια εξειδικευμένη τεχνική. Ένα κομμάτι χοντρής πετονιάς με μια πέτρα στο τέλος και ένα άσπρο πανί μπορεί να αποδειχθεί πολύ ευεργετικό για αυτό το ψάρεμα. Φυσικά όπως και σε όλα τα ψαρέματα, η εξέλιξη και η εξειδίκευση πρόσφερε στην αγορά ειδικές κατασκευές, χταποδιέρες, τεχνητά δολώματα και ένα σωρό άλλες εφευρέσεις άκρως αποδοτικές. Το πρόβλημα, όμως, ήταν ότι κάποια καλά εργαλεία στα χέρια κάποιων επιτήδειων αποδεικνύονταν καταστροφικά.  

Θυμάμαι ότι τότε επικρατούσε ο αριθμός. Έπιασα σαράντα, εγώ τριάντα, ο άλλος είκοσι. Έβλεπες τους κουβάδες και διέκρινες μια μάζα από χταπόδια που δεν ξεπερνούσαν το μέσο του κουβά και διερωτόσουν, καλά χωράνε τριάντα χταπόδια σε αυτό το κουβαδάκι.

Αυτή η κατάσταση συνεχίστηκε για κανένα δύο χρόνια. Βλέπετε, αφενός το ψάρεμα χταποδιού είναι εύκολο κι αφετέρου είναι οικονομικό. Ο αριθμός τους όμως άρχισε σιγά σιγά να μειώνεται και τότε βρέθηκε και το εξιλαστήριο θύμα, τα κουνελόψαρα!. Τα παράξενα αυτά όντα που ήρθαν ως δια μαγείας να μας εξαφανίσουν τα χταπόδια και τα ψάρια από τον τόπο μας. Ή μήπως όχι; Ή μήπως ο αριθμός των ψαριών και των χταποδιών μειώθηκε από τη δική μας πλεονεξία, τη δική μας έλλειψη συνείδησης και τη μηδαμινή αλιευτική μας παιδεία;

Τότε, όταν πιάναμε όλοι μας τριάντα και σαράντα χταπόδια, κρατούσαμε και τα πιο μικρά, ακόμη και χταπόδια που έφταναν στο μέγεθος της παλάμης. Δεν το έκανε η καρδιά κάποιων να τα αφήσουν να μεγαλώσουν. Ο φόβος ότι κάποιος άλλος θα τα έπιανε τους ωθούσε στο να τα σκοτώσουν στα γρήγορα και ως αχόρταγοι να ρίξουν πάλι το δόλωμά τους για το επόμενο χταπόδι, ανεξαρτήτως μεγέθους. Ώσπου αυτό το φαινόμενο είχε σαν φυσική εξέλιξη τη μείωση του αριθμού των χταποδιών. Όταν λοιπόν αρκετοί αντιλήφθηκαν ότι τα χταπόδια είχαν μειωθεί δραματικά, έπαψαν πλέον να ασχολούνται μαζί τους. 

Φέτος, από τις αρχές Σεπτεμβρίου παρατηρήθηκαν ικανοποιητικοί αριθμοί χταποδιών. Κάποιοι το καταλογίζουν στο γεγονός ότι τα τελευταία δύο χρόνια έτρεξαν τα ποτάμια στη θάλασσα. Άλλοι ότι μειώθηκαν τα κουνελόψαρα, ενώ σχεδόν κανείς δεν έχει σκεφθεί το γεγονός ότι πάνε τώρα σχεδόν τρία χρόνια που ο περισσότερος κόσμος έπαψε να ψαρεύει συστηματικά τα χταπόδια. Φυσικά, το νέο διαδόθηκε γρήγορα για την επανεμφάνιση των χταποδιών και οι τραγικές εικόνες των τότε χρόνων επαναλαμβάνονται. Όλοι τρέχουν να καρπωθούν χταπόδια και να κάνουν νούμερο. Πραγματικά πόσο ηλίθιοι μπορεί να είμαστε;

Καταστρέφουμε μόνοι μας το περιβάλλον και τα αποθέματα του τόπου μας αγνοώντας τις μελλοντικές συνέπειες.

Αν πηγαίνουμε για ψάρεμα χταποδιών, στόχος μας πρέπει να είναι χταπόδια αξιοπρεπούς μεγέθους. Δηλαδή μαλάκια, τουλάχιστον μεγαλύτερα των σαράντα εκατοστών σε μήκος. Έχουμε την ευχέρεια να πιάσουμε και μικρά χταπόδια αλλά ένα δύο, τα οποία θα χρησιμοποιήσουμε για δόλωμα. Είναι ανούσιο, ωστόσο, να κρατήσουμε τα υπόλοιπα σε τέτοιο μικρό μέγεθος, καθώς στην προσπάθεια μας να τα μαγειρέψουμε θα εξαφανιστούν κατά τη διαδικασία.

Αφού όμως μιλήσαμε περί ηθικής στο ψάρεμα του χταποδιού, ας δούμε και κάποια προβλήματα που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε στο συγκεκριμένο ψάρεμα.

Ρεύμα

Το θαλάσσιο ρεύμα είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα για κάποιον που ψαρεύει χταπόδια. Αρκετές φορές, αφού ρίξει την πετονιά του στο νερό, θα την δει να ακολουθεί μια σχεδόν διαγώνιο πορεία, παρασυρόμενη από το δυνατό ρεύμα. Επίσης, όταν πατώσει, στην προσπάθεια μας να ψαρέψουμε και να ανασηκώσουμε το βάρος μας λίγο πάνω από τον πυθμένα, η αρματωσιά μας θα απομακρύνεται συνεχώς από κοντά μας. Η συνήθης λύση στο πρόβλημα αυτό είναι η προσθήκη μεγαλύτερου βάρους, κάτι που όμως δεν αποτελεί και την ιδανικότερη λύση. Το πολύ βάρος θα μας κουράζει και θα μας δυσκολεύει στο να βγάζουμε την πετονιά μας, ή ακόμη κι ένα χταπόδι από βάθος μεγαλύτερο των είκοσι μέτρων. 

 

Αγκίστρια

Τα αγκίστρια και ιδιαίτερα αυτά με κλέφτη είναι αχρείαστα στο ψάρεμα χταποδιών. Αρκετοί έμπειροι ‘χταποδάες’ δεν χρησιμοποιούν καθόλου αγκίστρια στην αρματωσιά τους ενώ, αν θα χρησιμοποιήσουν, προτιμούν αυτά χωρίς οδηγό. Ο λόγος είναι ότι πρώτο αποφεύγονται ανεπιθύμητα μπλεξίματα στο βυθό και δεύτερο, όταν έρθει το χταπόδι στην επιφάνεια είναι δύσκολο να το ‘ξεψαρίσεις’ αν είναι και καλά αγκιστρωμένο.

 

Πετονιά

Η πετονιά που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να είναι αρκετά χοντρή για να μην μας κόβει τα χέρια κατά την διάρκεια του ψαρέματός μας. Επίσης, δεν χρειαζόμαστε πολύ ελαστική πετονιά, καθώς έτσι θα δυσκολευτούμε να αντιληφθούμε το τσίμπημα.